Kamyon lastiği onarımı ve hasar önleme

Truck tyre repair and damage prevention

Kamyon lastiği onarımı ve hasar önleme

Ağır yüklerle uzun mesafeler kat eden kamyonların yer aldığı ulaştırma sektöründe lastikler; performans, güvenlik ve maliyet optimizasyonu açısından kritik bir rol oynarlar. Ancak lastik hasarı meydana gelebilir ve bunu riske atabilir. Hangi uyarı işaretlerini fark edebilirsiniz? Bir lastik her zaman tamir edilebilir mi? Ne gibi önleyici tedbirler almalısınız? Tüm yanıtları bu yazımızda bulabilirsiniz.

Lastiklerinizin onarılması gerekebileceğini gösteren uyarı işaretleri

Anormal bir basınç kaybı, dikkat edilmesi gereken bir belirtidir. Bu, lastik onarımı veya değişimi gerektirebilecek bir soruna işaret eder. Lastik basıncında %20’lik bir düşüş fark ettiğinizde, hasarı tespit etmek için lastiğin içini kontrol ettirmeniz gerekir.

%10’a kadar bir basınç dalgalanması tolere edilebilir, ancak bu noktadan sonra lastiğin iç yapısı ciddi şekilde tehlikeye girmiş olabilir. 

Lastiğim az şişirilirse ne gibi riskler ortaya çıkar?

Yeterince şişirilmemiş lastiklerle sürüşe devam etmek birkaç nedenden ötürü önerilmez: 

İlk olarak, yeterince şişirilmemiş bir lastik aşırı derecede esneyerek yapısal yorgunluğunu artırır. Aşırı ısınma ve olası hızlı bir inme meydana gelebilir, bu da sürücüyü ve yoldaki diğer kullanıcıları riske sokabilir. 

Yanlış hava basıncı altında kullanılan lastikler, düzensiz aşınmaya neden olabilir ve bu da lastiğin daha erken değiştirilmesine yol açar.

İkiz lastikler söz konusu olduğunda durum daha da kötü hal alır çünkü bir lastik doğru şekilde şişirilmiş ancak diğeri şişirilmemiş ise hava basıncı düşük olan lastik çok daha fazla kayacak ve daha hızlı aşınacaktır, bu da hizmette kesintiye ve şirket için ek maliyetler doğuran acil onarımlara yol açar.

Yetersiz şişirme nedeniyle düzensiz aşınma

Yeterince şişirilmemiş kamyon lastiği

Under-inflated truck tyre

Yukarıda belirtilen risklere ek olarak, yeterince şişirilmemiş lastikler başka sakıncalara da yol açabilir: Düşük lastik basıncı yuvarlanma direncini artırır ve bu da yolculuklar sırasında daha yüksek yakıt tüketimine neden olur. Nakliye firmaları için bu durum, daha yüksek işletme maliyetleri ve daha büyük bir karbon ayak izi anlamına gelir.

Lastik hasarı risklerini nasıl azaltabilirsiniz?

Düzenli bakım ve lastik basıncının sık sık kontrol edilmesi, riskleri sınırlandırmada temel önleyici tedbirlerdir. Lastik basıncını izlemenin iki yolu vardır:

TPMS ile basınç izleme

1 Temmuz 2024’ten itibaren, Avrupa’da yeni kaydedilen tüm kamyonlar, lastik basıncı izleme sistemleri (TPMS) ile donatılmalıdır(1). Daha fazla bilgi için “Yeni TPMS Düzenlemeleri Ufukta” makalemizi okuyun.

Bu düzenlemenin amacı, kamyon sürücülerinin lastik basınçlarındaki düşüşlerden haberdar olmalarını sağlamaktır. Bu sayede düşük hava basıncından kaynaklanan potansiyel kazaların önüne geçilmesi hedeflenmektedir. 

Farklı türde sensörlerle bunu yapmak teknik olarak mümkün olsa da bu tarihten önce kaydedilen kamyonların TPMS kitlerini geriye dönük olarak takmaları gerekmez. Bu durumda önerileri “TPMS olmadan basınç takibi” başlıklı bölümde ele alacağız.

Basıncı izleyerek lastik onarımı riskini azaltın

Basıncı izleyerek lastik onarımı riskini azaltın

TPMS iki ana biçimde gelir: lastiklerin içine monte edilen sensörleri kullanan doğrudan sistemler ve tekerleğin hızını izlemek için ABS sensörlerini kullanan dolaylı sistemler. Dolaylı sistemler daha ucuz ve takması daha kolay olmasına rağmen, doğrudan sistemlerden daha az doğrudur.

TPMS ile basınç izleme

TPMS olmadığında sürücülerin lastik basınçlarını ayda en az bir kez, özellikle uzun yolculuklardan önce kontrol etmelerini öneriyoruz.

Görsel inceleme, çiviler, çatlaklar, kesikler, deformasyonlar veya gömülü nesneler gibi görünür anormallikleri tespit etmeye yardımcı olur. 

Ayrıca, görsel bir kontrolün şişirme basıncının doğru olup olmadığını tespit etmek için yeterli olmadığını varsayarak, lastik basıncının bir basınç göstergesi ile kontrol edilmesini öneririz. 

Ağır hizmet tipi kamyon lastiğinin basıncını kontrol eden teknisyen

Technician checking the pressure of the tyre on a heavy truck vehicle

Lastik hasarının nedenleri 

Hasarların çoğu, ağır yük taşıtı lastiklerine yolda taşlar, hurda metal veya kaldırım taşları gibi nesnelerle rastlaması nedeniyle oluşur. Vidaların neden olduğu delinmeler, lastiğe kolayca nüfuz edebilmeleri nedeniyle özellikle yaygındır. Delinmenin niteliğine ve konumuna bağlı olarak, her zaman bu durum onarılamayabilir. 

Lastikler ayrıca aşırı yüklenmeden kaynaklanan hasarlara karşı da hassastır.

Ağır yük taşıtı, önerilen sınırların üzerinde yük taşıdığında, lastiklerin taşıdığı yük artar ve bu durum erken aşınmaya ve yapısal hatalara yol açabilir. Kamyon lastikleri için belirtilen maksimum yüke her zaman uyduğunuzdan emin olun.

Eşit olmayan ağırlık dağılımı gibi kötü yükleme uygulamaları, yükün çeşitli akslar arasında kötü bir şekilde dağılmasına, potansiyel olarak bazılarına aşırı yük binilmesine ve lastiklerde hasarlara neden olabilir.

Kötü yükleme uygulamaları kamyon lastiğinin hasar görmesine yol açabilir

Poor loading practices can cause truck tyre damage

Lastik tamiri

Profesyoneller tarafından yapılan lastik onarımları, güvenliği sağlamak için sıkı standartlara uymalıdır. Uzman teknisyenler lastik hasarının büyüklüğünü değerlendirir ve onarımın mümkün olup olmadığına ya da lastiğin değiştirilmesi gerekip gerekmediğine karar verir. 

Hasar görmüş lastikleri onarmak için yaygın olarak kullanılan iki yöntem vardır: soğuk veya sıcak onarım.

Soğuk onarım

Bu yöntemde, lastiğin hasar gören bölgesine yüksek ısıya ihtiyaç duymayan bir onarım malzemesi uygulanır. Soğuk onarımlarda genellikle özel bir yapıştırıcı yardımıyla tutturulan kauçuk yama veya tıpa kullanılır.

  • Avantajlar: Soğuk onarımlar genellikle daha hızlı ve daha kolay uygulanır. Karmaşık ekipmanlar gerektirmediğinden, sahada veya daha az donanımlı atölyelerde onarımlar konusunda daha elverişlidir.
  • Dezavantajlar: Soğuk onarımlar sıcak onarımlara göre daha az dayanıklıdır. Zorlu sürüş koşullarında, özellikle ağır yüklere veya yüksek sıcaklıklara maruz kalan lastiklerde başarısız olma olasılıkları daha yüksek olabilir. Dahası, soğuk onarımda oksidasyonun lastiğin sırt bloğuna yayılma riski vardır ve bu nedenle ileride kaplama için bir reddedilme durumu oluşabilir.


Bu yöntem, lastiğin bütünsel yapısını tehlikeye atmayan geçici onarımlar veya küçük lastik hasarlarında önerilir.

Sıcak onarım

Sıcak onarım, daha ciddi lastik hasarları veya lastiğin iç katmanlarını etkileyen büyük delinmeler için önerilir. Bu, aşırı sürüş koşullarına maruz kalan kamyon lastikleri için özellikle faydalıdır. Tamir malzemesinin orijinal lastiğe tutturulmasıyla, tamir kauçuğunu vulkanize etmek için ısının uygulanmasını içerir. Bu işlem genellikle uzman ekipmanlar kullanılarak kontrollü bir ortamda yapılır.

  • Avantajlar: Sıcak onarımlar üstün mekanik bütünlük ve dayanıklılık sunar. Vulkanizasyon işlemi, yama veya tıpanın lastiğin ayrılmaz bir parçası haline gelmesini sağlayarak onun mukavemetini ve dayanıklılığını artırır. Ayrıca karkas yapının gelecekte yeniden kaplanabilme olasılığını da artırır.
  • Dezavantajlar: Bu yöntem daha pahalıdır ve özel ekipmanlar ve teknik beceri gerektirir. Ayrıca uygulanması daha uzun sürer.

Hangi lastik tamir yöntemi en iyisidir?

Lastik tamir yöntemi, hasarın şiddetine ve lastiğin kullanıldığı koşullara göre seçilir. 

Soğuk tamir uygulaması sürücü için hızlı bir tamiri ifade etse de, şu konularda risk taşır:

  • Onarımın dayanıklılığı,
  • Sırt bloğunun oksitlenmesi ve bu nedenle ileride karkas yapının kaplanamama riski,
  • Yavaş basınç kaybı.


Bu nedenlerden ötürü Michelin sıcak onarım önermektedir.

Onarılamayan lastik hasarı

Bir uzman, lastiğin içini dikkatlice incelediğinde beneklenme veya renk değişikliği tespit edebilir. Bu belirtiler, tamir edilemeyecek veya edilmemesi gereken lastik hasarlarını belirtir. Bu durumda, ya karkas yapı lastiğin kaplanması için onaylanır ya da lastiğin değiştirilmesi kaçınılmaz olur.

Lastiklerinizin durumu hakkında en ufak bir şüphenizin olması durumunda, lastik bayinize danışmaktan çekinmeyin.

Kamyon lastiğinde beneklenme

Mottling on truck tyre


Daha fazla tavsiyeye mi ihtiyacınız var? Tüm MICHELIN kamyon lastiği ipuçlarını öğrenin

YASAL BİLDİRİMLER

(1) Kaynak: BM Regülasyonu No 141 – Lastik Basıncı İzleme Sistemleri (TPMS) ile ilgili araçların onaylanmasına ilişkin standart hükümler

Güncel olmayan bir Web Tarayıcısı kullanıyorsunuz.

Web sitesi tarafından desteklenmeyen bir tarayıcı kullanıyorsunuz. Bu, bazı işlevlerin amaçlandığı gibi çalışmayabileceği anlamına gelir. Bu durum, sitede gezerken garip davranışlara neden olabilir.

Bu web sitesinden tam olarak yararlanmak için aşağıdaki tarayıcılardan birini kullanın veya yükseltin/yükleyin

Firefox 78+
Edge 18+
Chrome 72+
Safari 12+
Opera 71+