KULLANIM ÖNERİSİ

KAMYON VE OTOBÜS LASTİKLERİNİN TAKILMASINA GİRİŞ

Lastik takma işlemine başlamadan önce lastiğin tekerleğe ve araca uyumu ve uygunluğu belirlenmelidir.
Önerilen kullanım yöntemlerine ve yürürlükteki güvenlik kurallarına uygun şekilde doğru lastiğin takılması, lastiğin tam potansiyelinde kullanılmasını sağlamaya yardımcı olur.

A. Genel önlemler

• Operatörler her zaman normal koruyucu giysiler (kulak koruyucusu, eldiven, güvenlik ayakkabısı vb.) kullanmalıdır.
• Operatörler yaptıkları iş için doğru şekilde eğitilmeli ve uygun ekipmanı kullanmalıdır.
• Araç, motoru kapalı şekilde hareketsiz olmalı ve doğru şekilde sabit hale getirilmelidir (park freni, takoz, sehpa vb.).

B. Montaj önlemleri

Tekerleğin ve bileşenlerinin uygun, temiz ve iyi durumda olduğundan emin olun.

• Lastik ile tekerleğin, lastik ve aracın ve lastiğin uyumluluğunu kontrol edin ve buna göre kullanın.
• Lastik yanaklarında belirtilen pozisyonlara, montaj yönüne, dönüş yönüne ve ilgili talimatlara uyun.
• Lastiğin iç kısmının temiz, kuru ve yabancı madde içermediğinden emin olun. Yolda daha önce kullanılmış bir lastik için, iç lastiğin havası inik (beneklenme, yerinden çıkma) şekilde kullanılmış olduğuna dair herhangi bir işaret gösterip göstermediğini dikkatlice inceleyin.
• İç lastiksiz tekerlekler için supap keçesini veya iç lastikli tekerlekler için iç lastiği ve supap kapağını değiştirin.
• Şişirme işlemi sırasında lastiğin jant üzerinde ortalanmış şekilde durduğundan emin olun.
• Lastiği üreticinin önerdiği çalışma basıncına kadar güvenli bir şekilde şişirin. Tüm bileşenlerin doğru şekilde yerine takıldığından emin olun. Kesinlikle takılı bir lastiğe dönük şekilde durmayın. Lastik sırtı ile aranızda en az 3 metre mesafe bırakın. Mümkünse her zaman bir şişirme kabini kullanın.
• Tüm bu önlemler hem yeni lastikler hem de yolda kullanılmakta olan lastikler için geçerli olmalıdır.
• Fren ile tekerlek arasına sıkışmış bir cisim tarafından supapın hasar görme riskini önlemek için disk freniyle donatılmış araçlar için koruyucu supaplı jantlara lastik takmanızı öneririz.
• Yanlış lastik ve tekerlek takılması lastiklerin ve araçların zarar görmesine ve insanların yaralanmasına (ciddi ve hatta ölümcül yaralanmalara) neden olabilir.

C. Supapların doğrulanması

Yıpranmaya ve frenlere bağlı yüksek sıcaklık nedeniyle, lastik her değiştirildiğinde supap keçeleri ve şişirme iç hatları da değiştirilmelidir.
Hava sızdırmazlığını korumak için supap kapağının mükemmel durumda olması gerekir.

LASTİK BALANSI

Lastiklerin doğru şekilde dengelendiğinden emin olmak önemlidir, çünkü bu:

• Lastiklerin maksimum kilometre performansı elde etmesine yardımcı olur
• Mekanik parçaları erken aşınmaya karşı korur
• Konforlu bir sürüş sağlar

Lastik balansı gerekiyorsa Michelin, tekerleğe uygulanan ağırlıkları kullanarak dinamik balansı önerir.

ARACA TEKERLEĞİN TAKILMASI

Tekerleği araca taktıktan sonra, kalibre edilmiş bir tork cihazı ile tekerlek bijon cıvataları araç üreticisi tarafından tanımlanan tork ayarına kadar sıkılmalıdır. Hem tekerleğin emniyetini hem de kendi güvenliğinizi korumak için doğru tekerlek sıkma işlemi esastır.

A. Tekerleklerin durumu:

• Tekerleklerin durumu düzenli olarak gözden geçirilmelidir. Çatlamış bir tekerlek veya jant hemen yenisiyle değiştirilmelidir.
• Jant ve jant çemberi kaynakla tamir edilmemelidir.
• Bir kaynak işlemi yapılması gerekiyorsa, lastik janttan çıkarılmalıdır. Bu durum göz ardı edilirse ciddi bir patlama riski oluşur.
• Tüm parçalar ortam sıcaklığına döndüğünde lastikler yeniden takılabilir.
• Aracın şasisine herhangi bir kaynak yapılmadan önce lastik ve tekerlek tertibatları araçtan çıkarılmalıdır.
• Parçalanmış tekerlek tertibatlarını araçtan çıkarmadan önce lastiklerin havasının indirilmesi önerilir.

B. Montajdan/tekerleği takmadan önce aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

1. Temizleyin:

• Göbek ve tekerleğin destek yüzeyleri.
• Bijon saplamaları ve somunları.

2. Kontrol edin:

• Sabitleme deliklerinin durumu (deformasyon, çatlak vb. açısından).
• Saplamaların durumu (deformasyon, vida dişlerinin durumu vb. açısından).
• Somunların durumu (deformasyon, vida dişlerinin durumu vb. açısından).
• Korozyon ve her türlü boya, gerekirse tel fırça ile çıkarın
• Metal üzerindeki çapaklar, gevşek veya pul pul yüzeyler

3. Yağlayın:

• Tekerlek bijon cıvatalarının dişlerini bir damla yağ ile yağlayın
• Somunların veya rondelaların eşleşen yüzünü kesinlikle yağlamayın

4. Son sıkma torku:

• Kalibre edilmiş bir tork cihazı kullanın.
• Araç üreticisi tarafından önerilen yöntemleri ve önerilen sıkma torkunu izleyin.
• Somunlar, aşağıdaki resimde gösterildiği gibi somun sayısına göre dönüşümlü olarak çapraz olarak sıkılmalıdır. Tamamen zıt döndürme sırası, temas yüzlerinin düz ve eşit bir şekilde bir araya getirilmesini sağlar.
• Kalibre edilmiş bir tork cihazı ile doğru torka kadar sıkma, patlama durumunda tekerleğin çıkarılmasını kolaylaştırır, saplamaları bozmaz ve güvenli kullanımı sağlamaya yardımcı olur.

Fazla sıkma genellikle yeterince sıkmamak kadar tehlikelidir ve aşağıdakilere neden olabilir:

• Tekerlek sapmalarının deformasyonu ve/veya çatlaması,
• Tekerleklerin gevşemesine bile neden olabilecek tekerlek bijon cıvatası dişlerinin bozulması,
• Kampanaların vb. ovalleşmesi

Otuz dakikalık bir süreden sonra veya 50 – 100 kilometrelik kullanımdan sonra, tekerlek bijon cıvatalarının sıkı olup olmadığı kalibre edilmiş bir tork cihazı kullanılarak tekrar kontrol edilmelidir. Tork işlemi uygulandığında, somunlar gevşetilmemeli ve daha sonra tekrar sıkılmamalıdır. Sadece kontrol edilmeleri gerekir.

BAKIM VE ONARIM

Lastikler düzenli olarak incelenmelidir. Herhangi bir incelemeden önce aracın durmuş olduğundan, motorun kapalı olduğundan ve tamamen hareketsiz olduğundan emin olun.

A. Lastik bakımı

Lastikler düzenli olarak incelenmelidir. Bunu yaparken, herhangi bir incelemeden önce aracın durmuş olduğundan, motorun kapalı olduğundan ve tamamen hareketsiz olduğundan emin olun.

B. Lastiğin bakımı

• Aracın lastikleri, özellikle şu hususlara özen gösterilerek düzenli olarak kontrol edilmelidir:
  • Lastik sırtı; anormal aşınma, kesik, deformasyon ve gömülü yabancı cisim (taş, cıvata, çivi vb.) belirtileri açısından,
  • Yan duvarlardaki kesikler, çarpma hasarları (çukurlar, kaldırıma vurma vb.), kaldırım ve anormal deformasyonlar nedeniyle yaralama.
• Direksiyon simidi titreşimleri, sola veya sağa çekme vb. gibi araç hakimiyeti sorunlarının nedenleri ayrıca araştırılmalıdır.
• Basınç kaybı meydana gelirse, havası inik kullanılan lastiklerin lastik aksamlarının ısıl bozunumuna yol açacağından, aracın mümkün olduğunca hızlı şekilde durulması gerekir.
• Lastik janttan çıkarılmalı ve basınç kaybının nedeni tespit edilmelidir.
• Her türlü hasar, onarımın gerekli veya mümkün olup olmadığını tespit edebilecek bir lastik uzmanı tarafından incelenmelidir.
• Onarım işlemleri, onarımın sorumluluğunu kabul edecek bir lastik uzmanı tarafından yapılmalıdır.
• Herhangi bir onarım işleminden önce, herhangi bir bozulma olmadığından emin olmak için lastiğin iç kısmı incelenmelidir.

B. Lastik muayenesi ve öneriler

Akslar, soldan sağa: Direksiyon (F), Tahrik (D), Römork (T)

1. Motorlu taşıtların DİREKSİYON DİNGİLİNE ilişkin lastik aşınması

Gözlemler

• Yolcu tarafındaki ön lastik normalde soldan direksiyonlu bir kamyonun sürücü tarafındaki ön lastiğinden daha hızlı aşınır.
• Yolcu tarafındaki ön lastikte, yolun kamberliği ve dönel kavşakların sayısı nedeniyle genellikle dıştan takılan omuzda daha belirgin bir aşınma görülür.

Gözlemlerimiz:

Ön lastiklerin aşınmasını eşitlemek için lastikler yarı aşındığında gerekirse janttaki lastikleri çevirin ve sol lastiği sağ lastikle değiştirin. Uygun zamanda yeniden diş açın. Michelin, motorlu taşıtların ön direksiyon dingillerine kaplamalı lastiklerin takılmamasını önerir.

2. TAHRİK DİNGİLİNE ilişkin lastik aşınması

Gözlemler

• Genel bir kural olarak, her iki lastik içi de lastik sırtı yanağında, şasinin iç tarafında daha belirgin bir aşınmaya sahip olur.
• Birkaç faktör söz konusudur: kamber açısı, süspansiyon tipi, motor freninin kullanımı, yol koşulları ve dingil yükü.

Gözlemlerimiz:

Aşınmayı eşitlemek ve yeniden diş açmayı sağlayarak dört lastiğin tüm potansiyelinden faydalanmak için aşağıdaki tavsiyelere uyun:

• İç ve dış lastiklerin hepsini değiştirin (ikiz takım)
• Rotasyon yönünü gözlemleyerek iki lastiğin iç kısımlarını jantları üzerinde çevirin
• Kalan 3 ila 4 mm lastik sırtı ile yeniden diş açın

Kaplanmış lastikleri arka konumda tahrik dingillerine takın.

3. TAŞIYICI DİNGİLE ilişkin lastik aşınması (3 sabit dingilli yarı römorklarda)

Gözlemler

Viraj alma ve manevra sırasında yanal ovalanma sonucunda 3 dingil üzerine takılan lastiklerin aşınma oranı tekdüze değildir:

• 1. dingil, ovalanmadan kısmen etkilenir ve bu nedenle 2. ve 3. dingillerin arasında bir aşınma seviyesine sahip olur.
• Neredeyse hiç gerilime sahip olmayan 2. dingil, çok düşük bir aşınma seviyesine sahip olur.
• 3. dingil, aracın geometrisine bağlı ovalanmadan en çok etkilendiği için daha hızlı aşınmaya sahip olur.

Gözlemlerimiz:

Aşınmayı eşitlemek ve yeniden diş açmayı sağlayarak her iki lastiğin tüm potansiyelinden faydalanmak için aşağıdaki tavsiyelere uyun:

Lastik rotasyonu:

• Yaklaşık olarak %50 oranında aşındığında lastikleri 1. ve 3. dingil üzerindeki jantlarında çevirin.
• Yeniden diş açın (3-4 mm kalan sırt deseni derinliğinde):
• 1. dingilde, kullanıma bağlı olarak yeniden diş açılan lastiklerin kullanılması mümkündür.
• 2. dingilde genellikle yeniden diş açılan lastiklerin kullanılması önerilir.
• 3. dingilde yeniden diş açılan lastiklerin kullanılması normalde önerilmez.

3. dingildeki lastiklere yeniden diş açılabilir ve 2. dingile takılabilir.

Römork ve yarı römorklar için MICHELIN Remix lastikleri her pozisyonda takılabilir.

D. ANTISPLASH™ lastikler

Antisplash™ sistemi, aracın dışında etkili olacak şekilde tasarlanmıştır.
“Dış Kısım” ibaresi, Antisplash™ sistemine sahip 385/65 R 22.5 lastiklerin yanaklarında çeşitli dillerde işaretlenmiştir.

– 385/65 R 22.5 ve 315/70 R 22.5 lastikleri

Taşıma kapasitesi gereksinimleri nedeniyle, 385/65 R 22.5 Antisplash™ ve 315/70 R 22.5

Antisplash™ lastikler kendi jantları üzerinde çevrilmemelidir.

– 385/55 R 22.5 lastikler

Bu lastikleri kendi jantları üzerinde çevirmek mümkündür. Gerektiğinde, Antisplash™'in herhangi bir mekanik parçayla temas etmemesi gerekir. Bunun için, araç dinamik kullanımdayken geometrideki farklılıklar dikkate alınarak tüm direksiyon pozisyonunda tekerleklerdeki (tam sol ve tam sağ tur yapıldığında) boşluklar kontrol edilmelidir. Yorumda bulunmaları için araç üreticisine başvurmanız da tavsiye edilir.

E. Tekerlek ayarı

Bir araçtaki tekerlek açılarını ölçerek ve ayarlayarak yakıt maliyeti ve lastik aşınması azaltılır.

Bu, herkes için daha iyi ekonomi ve çevre demektir. Aynı zamanda, karayolu üzerinde hareket eden doğru ayarlanmış tekerleklere sahip bir araçla daha az yer kaplanarak güvenliği artırmak anlamına gelir.

LASTİKLERİ ÇIKARMAK İÇİN ÖNLEMLER

Bir tekerleğin bir araçtan sökülmesi,

Lastik, çift lastiğin bir parçasıysa veya jant belirgin bir hasar gösteriyorsa, lastikler:

• takılan lastikler araçtan sökülmeden önce supap iğneleri çıkarılarak havaları indirilmelidir
• araç üreticisinin tavsiyelerine ve talimatlarına uymalıdır

Araca takılıyken tekerlek ile lastiğin çıkarılması

Michelin bu uygulamayı önermemektedir, yalnızca tekerleği çıkarmak mümkün değilse kullanılmalıdır. Bu durumda, supap iğnesini çıkararak lastiğin havasını tamamen indirin.

DEPOLAMA VE TAŞIMA

A. Doğru lastik saklama koşulları

• Doğrudan güneş ışığından ve kötü hava koşullarından korunan temiz, kuru, ılıman ve iyi havalandırılan tesisler.
• Depolama odaları; floresan aydınlatma, cıva buharlı lambalar, elektrikli makineler veya kıvılcım ya da farklı elektriksel boşalmalara neden olabilecek çeşitli ekipmanlar gibi ozon üreten herhangi bir ekipman içermemelidir.
• Kauçuğun yapısını değiştirebilecek herhangi bir kimyasal madde, çözücü veya hidrokarbondan uzakta depolanmalıdır.
• Lastiğe işleyebilecek herhangi bir nesneden (metal çivi, odun vb.) uzakta depolanmalıdır.
• Ürünler, çatlamaya veya kalıcı bozulmaya neden olabileceğinden gerilme, sıkışma veya diğer deformasyonlardan arındırılmış olarak rahat bir ortamda depolanmalıdır.
• Stokların dönüşümü: Bozulmayı önlemek için depolama süresi en aza indirilmelidir. Stoklar, depoda kalan ürünlerin en son üretim veya teslimata sahip olması için mağazalardan dönüşümlü olarak çıkarılmalıdır.

• Depolama:

– Kısa süreli depolama için (4 haftaya kadar) lastikler ahşap paletlerin üzerine birbiri üzerine yatay olarak istiflenebilir, ancak istif yüksekliği 1,2 metreyi geçmemelidir. 4 hafta sonra, lastiklerin sırası tersine çevrilerek lastikler tekrar istiflenmelidir. Jantlara takarken, lastikler şişirilmiş halde dik konumda veya raflarda tek kat halinde saklanmalıdır.

– Uzun süreli depolama için lastikler, zeminden en az 10 cm boşluk kalacak şekilde raflarda tek kat halinde dik konumda saklanmalıdır. Deformasyonu önlemek için ayda bir kez yer değiştirilmesi tavsiye edilir.

• İç lastikler:

– İç lastikler ya hafifçe şişirilmeli, talk pudrası serpilmeli ve lastiklerin içine koyulmalı ya da 50 cm – düz tabanlı raflarının bölmelerinde küçük istifler halinde havası inik bir şekilde saklanmalıdır. Çıtalı paletler, belirli noktalara basınç uygulayabilecekleri için uygun değildir.

– İç lastikler üretici tarafından kartonlar halinde tedarik ediliyorsa veya filme sarılmışsa, ambalaj kirlenmeye, oksijene ve ışığın etkilerine karşı bir dereceye kadar koruma sağladığı için bu kartonların içinde bırakılmalıdır.

• Kolonlar:

– Kolonlar tercihen lastiklerin içindeki iç lastiklerle birlikte yerleştirilmelidir, ancak ayrı olarak saklanırsa, kir, toz, yağ ve nemden arındırılmış biçimde raflara düz bir şekilde yerleştirilmelidir. Bunları kesinlikle uzaklaştırmayın – bu deformasyona ve uzamaya neden olabilir.

B. Lastik ve aksesuarları kullanırken, operatörler şunları yapmalıdır:

• Şirketin güvenlik talimatlarına uymalı.

• Kullanırken normal koruyucu ekipmanlar kullanmalı.

• Lastiklere zarar vermeyecek alet ve ekipmanlar kullanmalı.

C. Michelin ilave depolama bilgileri:

• Beş yaşına ulaşan depolanmış lastikler, kullanım ömrü uygunluğunun belirlenmesi için yetkili personel tarafından gözden geçirilmelidir.
• Depolanacak lastiklerin Nitrojen ile şişirilmesi şiddetle tavsiye edilir. Hava kullanılırsa, lastiğe hava girmeden önce mümkün olduğunca kuru olmalıdır. Supapa bir supap kapağı takıldığından emin olun.
• Zemin üzerinde park halindeki araç lastikleri, normal araç basıncında olmalıdır.
• Her altı ayda bir, bu basınç gerektiği gibi kontrol edilmeli ve düzeltilmelidir. Her dört ayda bir lastikler ¼ tur rotasyon usulüyle değiştirilmelidir. Lastikler, “geçici düzleşme” (flat spotting) kaybolana kadar her yıl belirli bir mesafe sürülmelidir.
• Yerden yüksekte kalan araç lastiklerinin havası araç için normal basıncın yaklaşık yarısına kadar indirilmelidir.
• Depodaki yedek lastiklerin havası da aracın normal basıncının yaklaşık yarısına kadar indirilmelidir.
• Düşük basınçta depoda bulunan lastiklerin servise geri gönderildiğinde doğru şekilde yeniden şişirilmelerini sağlamak için bir uygulama geliştirilmelidir.
• Depolanmış herhangi bir lastik, faaliyete girmeden veya geçirilmeden önce yetkili personel tarafından gözle kontrol edilmelidir.